Χριστουγέννων
Καλήν εσπέραν άρχοντες.Κι αν εί- κι αν είναι ορισμός σαςΧριστού την θεία γέννησηνα πω- να πω στ΄ αρχοντικό σας,Χριστός γεννάται σήμερονεν Βη- εν Βηθλεέμ τη πόλη,οι ουρανοί αγάλλονται,χαίρε- χαίρετ΄ η φύσις όλη,εν τω σπηλαίω τίκτεται ,εν φα- εν φάτνη των αλόγων,ο βασιλεύς των ουρανώνκαι ποι- και ποιητής των όλων.
Χριστούγεννα , Πρωτούγεννα , πρώτη γιορτή του χρόνου,για βγάτε , δέτε , μάθετε , πως ο Χριστός γεννάται .Γεννάται κι αναθρέφεται με μέλι και με γάλα ,το μέλι τρων οι άρχοντες , το γάλα οι αφεντάδες και το μελισσοβότανο να νίβοντ' οι κυράδες!Κυρά ψηλή ,κυρά λιγνή , κυρά γαϊτανοφρύδα ,κυρά μου οτάν στολίζεσαι να πας στην εκκλησιά σου ,βάνεις τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι αγκάλη και τον καθάριο αυγερινό τον βάζεις δακτυλίδι .Εμείς εδώ δεν ήρθαμε να φάμε και να πιούμε,παρά σας αγαπούσαμε κι ηρθαμε να σας δούμε !Δώστε μας και τον κόκκορα , δώστε μας και την κότα !Δώστε μας και πέντ' έξι αυγά , να πάμε σ΄ άλλη πόρτα!
Καλήν ημέραν άρχοντες αν είναι ο ορισμός σας Χριστού τη θεία γέννηση να πω στ' αρχοντικό σας. Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλη οι ουρανοί αγάλλονται χαίρει η φύσις όλη. Εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων ο Βασιλεύς των ουρανών και ποιητής των όλων. Μες στο σχολείο μας αυτό πέτρες να μη ραγίσουν κι οι δάσκαλοι κι οι μαθητές χρόνια πολλά να ζήσουν. Πλήθος αγγέλων ψάλλουσι το δο- το δόξα εν υψίστοις και τούτο άξιον εστί η των η των ποιμένων πίστις. Εκ της Περσίας έρχονται τρεις μά- τρεις μάγοι με τα δώρα άστρο λαμπρό τους οδηγεί χωρίς χωρίς να λείψει ώρα Έφτασαν εις Ιερουσαλήμ με πο- με πόθον ερωτώσι που εγεννήθει ο Χριστός να πα- να παν' να τον ευρώσι Δια χριστόν ως ήκουσεν ο βα- ο βασιλεύς Ηρώδης αμέσως εταράχθηκε κι εγι- κι έγινε θηριώδης Ότι πολλά φοβήθηκε δια την, δια την βασιλείαν μην του την πάρει ο Χριστός και χα- και χάσει την αξίαν.
Χριστός γεννιέται, χαρά στον κόσμο,χαρά στον κόσμο, στα παλληκάρια.Σαράντα μέρες, σαράντα νύχτες,η Παναγιά μας κοιλοπονούσε.Κοιλοπονούσε, παρακαλούσε,τους αρχαγγέλους , τους ιεράρχες.-Σεις αρχαγγέλοι και ιεράρχες,στη Σμύρνη πηγαίν΄τε , μαμμές να φέρ΄τε.Άγια Μαρίνα, άγια Κατερίνα,στη Σμύρνη πάνε , μαμμές να φέρουν.Όσο να πάνε κι όσο να έρθουν,η Παναγιά μας ηληυτηρώθη.Στην κούνια τό ΄βαλαν και το κουνούσαν,και το κουνούσαν , το τραγουδούσαν.Σαν ήλιος λάμπει ,σα νιο φεγγάρι,σα νιο φεγγάρι, το παλληκάρι.Φέγγει σε τούτον το νοικοκύρη,με τα καλά του, με τα παιδιά του,με την καλή τη νοικοκυρά του...
Αυτή είναι η ημέρα όπου ήλθ' ο Λυτρωτήςαπό Μαριάμ Μητέρα εκ Παρθένου γεννηθείς. (2)Άναρχος αρχήν λαμβάνει και σαρκούται ο θεόςΑγέννητος γεννάται εις την φάτνην ταπεινός. (2)Άγγελοι το νέο λέγουν εις ποιμένας και βοσκούςο Αστήρ το θαύμα δείχνει εις τους μάγους και σοφούς. (2)Οι τρεις μάγοι ξεκινάνε τ" άστρο έχουν βοηθότη σπηλιά ψάχνουν να βρούνε με τον άγιο θεό. (2)Λίβανο χρυσό και σμύρνα να του παν' επιθυμούντη μικρή γλυκιά μορφή του σκύβουν και την προσκυνούν. (2)Όσοι έχετε στα ξένα να δεχτείτε με καλό ευτυχία να σας δίνει το Θεό παρακαλώ. (2)
Καλήν εσπέραν άρχοντες αν είναι ορισμός σας.
Χριστού τη Θεία Γέννηση να πω στ'αρχοντικό σας.
Χριστός γεννάται σήμερον εν Βηθλεέμ τη πόλει
οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρετ' η φύσις όλη.Κερά καμαροτράχηλη και φεγγαρο μαγούλαόπου τον έχεις τον υγιό το μόσχο κανακάρη,λούζεις τον και χτενίζεις τον και στο σχολειό τον πέμπει*:κι ο δάσκαλος τον έδειρε μ' ένα χρυσό βεργάλι.Και η κυρά δασκάλισσα με το μαργαριτάριείπαμε δα για την κερά ας πούμε για τη βάγια.Άψε βαγίτσα το κερί, άψε και το λυχνάρικαι κάτσε και ντουχιούντιζε ίντα θα μας εβγάλειςγια απάκι για λουκάνικο για χοιρινό κομμάτικι από τον πύρο του βουτσιού να πιούμε μια γεμάτη.Κι από τη μαύρη όρνιθα κανένα αυγουλάκικι αν το' κάνε η γαλανή ας είναι ζευγαράκι.Κι από το πιθαράκι σου ένα κουρούπι λάδικι αν είναι κι ακροπλιάτερο βαστούμε και τ' ασκάκι.Φέρε πανιέρι κάστανα, πανιέρι λεπτοκάρυακαι φέρε και γλυκό κρασί να πιουν τα παλικάρια.Κι αν είναι με το θέλημα άσπρη μου περιστέρα
ανοίξετε την πόρτα σας να πούμε «καλησπέρα».
Ελάτε εδώ γειτόνισσεςΚαι εσείς γειτονοπούλες,Τα σπάργανα να φτιάξουμεκαι το Χριστό ν΄ αλλάξουμε.Τα σπάργανα για το Χριστό,Ελάτε όλες σας εδώ.(δις)Να πάμε να γυρίσουμεΚαι βάγια να σκορπίσουμε .Να βρούμε και την Παναγιάοπού μας φέρνει τη χαρά.Τα σπάργανα για το Χριστό,ελάτε όλες σας εδώ.(δις)Κοιμάται στα τριαντάφυλλα,γεννιέται μες στα λούλουδα.Γεννιέται μες στα λούλουδα ,κοιμάται στα τριαντάφυλλα.Τα σπάργανα για το Χριστό,ελάτε όλες σας εδώ.Τα σπάργανα να φτιάξουμεκαι το Χριστό ν΄ αλλάξουμε.
Κάλαντα Πρωτοχρονιάς
1.ΚΑΛΑΝΤΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ (Πανελλήνια)
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά ψηλή μου δενδρολιβανιά. Κι αρχή-κι αρχή καλός μας χρόνος εκκλησιά-εκκλησιά με τ' άγιο θρόνος. Αρχή που βγήκε ο Χριστός άγιος και πνευματικός στη γη-στη γη να περπατήσει και να μας-και να μας καλοκαρδίσει. Άγιος Βασίλης έρχεται -άρχοντες το κατέχετε- από-από την Καισαρεία σύ 'σ' αρχό- συ 'σ' αρχόντισσα κυρία. Βαστά εικόνα και χαρτί ζαχαροκάρνο, ζυμωτή χαρτί και καλαμάρι δες και με-δες και με το παλικάρι. Το καλαμάρι έγραφε, τη μοίρα του την έλεγε και το χαρτί-και το χαρτί ομίλει Άγιε μου-άγιε μου καλέ Βασίλη. Και νέον έτος αριθμεί την του Χριστού περιτομή και η μνήμη του Αγίου Ιεράρχου Βασιλείου. Του χρόνου μας αρχή καλή και ο Χριστός μας προσκαλεί την κακία ν' αρνηθούμε μ' αρετές να στολιστούμε. Να ζούμε βίον τέλειον κατά το ευαγγέλιον με αγάπη με ειρήνη και με τη δικαιοσύνη. Χρόνια πολλά και ευτυχή με καθαρά κι αγνή ψυχή με χαρά και με υγεία και με θεία ευλογία.
Εις αυτό το νέο έτος Βασιλείου εορτή ήρθα να σας χαιρετήσωμε την πρέ (2) πουσα ευχή.Πρώτον αρχινώ και λέγω και θερμώς παρακαλώ να διέλθητε μ' υγεία μ' όλο σας (2) τ' αρχοντικό.Και για τους ξενιτεμένουςέχω να ειπώ πολλά όπου είναι και βρίσκονται να' χουν την (2) καλή χρονιά.Κι άλλα έτερα σας πρέπουν να ειπώ δεν ημπορώ σας αφήνω «καληνύχτα» και του χρό- (2)
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά , ψηλή μου δεντρολιβανιάκι αρχή καλός μας χρόνος , εκκλησιά με τ΄ άγιος θρόνος.Άγιος Βασίλης έρχεται από τον κάβο* Πάπα,βαστάει και στην πλάτη του μια μαλλιαρή θυλάκα*,να βάλει μέσα τα ψωμιά , τις τηγανίτες , τα λεφτά.-Εσένα , αφέντη , πρέπει σου καρέκλα καρυδένια , για ν΄ακουμπάς τη μέση σου τη μαργαριταρένια.-Και πάλι ξαναπρέπει σου , βάλε στραβά το φέσι* σουκαι δίπλα το βρακί* σου για να σκάσουν οι εχθροί σου.-Πολλά ΄παμε τ΄αφέντη μας ας πούμε της κυράς μας.-Κυρά ψηλή , κυρά λιγνή , κυρά ταπανοφρύδα*που έχεις τον ήλιο πρόσωπο και το φεγγάρι στήθος,και του κοράκου τα φτερά τά ΄χεις ταπανοφρύδια*που όταν λουστείς και χτενιστείς και πας στην εκκλησιά σουη στράτα* ρόδα γέμισε απ΄την περπατησιά σου.-Πολλά ΄παμε και της κυράς , ας πούμε και της κόρης.-Έχεις και κόρην όμορφη ,που δεν έχει ιστορία, ούτε στην Πόλη βρίσκεται , ούτε στη Βενετία.-Έχεις και κόρη όμορφη , βάλ΄τηνε στο ζεμπίλι*και κρέμασέ τηνε ψηλά , να μη τη φάν΄ οι ψύλλοι.-Πολλά ΄παμε , πολλά ΄παμε , μα δε μας εκεράσατε,κι αν ακόμα θε να πούμε, βάλτε μας κρασί να πιούμε.-Εφάγαμε τον πετεινό , να φάμε και την κότακαι δώστε μας το φλουράκι* μας, να πάμε σ΄άλλη πόρτα!
Αφέντη, αφέντη ολάφεντε πέντε βολές αφέντη εσέ σου πρέπει αφέντη μου στο μαύρο καβαλάρης τρεις να βαστούν τη σέλα σου κι έξε το χαλινάρι και τρεις να σε παρακαλούν αφέντη καβαλάρη.Οπούπαμε τ' αφέντη μας ας πούμε της κεράς μας. Κερά μαρμαροτράχηλη και φεγγαρομαούλα πούσεις τον ήλιο πρόσωπο και, το φεγγάρι στήθος και του κοκόρου το φτερό εσείς καμαροφρύδι.Εδώ που καλαντίσαμε καλά μας επληρώσαν καλά να παν τα έτη τους και τα υπάρχοντα τους ρόδα και τριαντάφυλλα εις τα προσκέφαλά τους.
Αρχιμηνιά κι' αρχιχρονιά κι' αρχή του Γεναρίουαύριο ξημερώνεται τ' Αγίου Βασιλείουνα τον καλησπερίσομεν αυτό το νιόν αφέντηπέντε φορές αφέντεψε και πάλι αφέντης είναιπέντε κρατούν το μαύρο του εννιά το χαλινάρι.και δέκα τον παρακρατούν αφέντοι καβαλάροικαβαλικεύει χαίρεται πεζεύνει καμαρώνεικι' όπου πατήσει ο μαύρος του πηγάδια θεμελιώνειπηγάδια πετροπήγαδα κι' αυλές μαρμαρωμένες
μέσα σε κείνες τις αυλές τις μαρμαροστρωμένεςσύρμα και σύρμα το λουρί και σύρμα το λογάδικι' είς τον άφρον του λογαδιού κοιμάται ο νιός αφέντηςαν τον ξυπνήσω με νερό φοβούμαι μην κρυώσεικι' αν τον ξυπνήσω με κρασί φοβούμαι μην μεθύσειφέρετε μήλα δώδεκα, κυδώνια δέκα πέντεκι' ένα κλαδί βασιλικό ίσως και τον ξυπνήσω.Είπαμε δα τ' αφέντη μας να πούμε τσή κεράς μαςκερά ψιλή κερά λιγνή κερά καμαροφρύδακερά μ' όντέ θα στολιστείς να βάλεις τα καλά οουτα μάρμαρα ραίζουνε από την ομορφιά σουκερά μ' οντέ θα στολιστείς να πας στην εκκλλησίαβάζεις τση βάγιες απο μπρός τση βάγιες από πίσωκαι του κοράκου το φτερό να μην σου δώσει ήλιος.κερά την θυγατέρα σου γραμματικός τη θέλειμ' αν είναι και γραμματικός πολλά προυκιά γυρεύειγυρεύει μύλους δώδεκα και με τσή μυλωνάδεςγυρεύει αμπέλι ατρύγητα και με τσή τρυγητάδεςγυρεύει ελιές αμάζοχτες και με τσή μαζοχτάδεςγυρεύει και τον ουρανό τ' αστρη και το φεγγάριγυρεύει και τη θάλασσα μ' όλα της τα καράβιαγυρεύει και τον κυρ βοριά για να τα τιμονάρει.Είπαμε δα και τσή κεράς να πούμε και τσή βάγιας'Αψε βαγίτσα το κερί άψε και το λιχνάρινα μπαινοβγείς στην κάμαρα να δεις τί θα μας βγάλειςΓι' απάκια για λουκάνικα γι' αυγά καθαρισμέναγι' άπο την μαύρην όρνιθα κανένα αυγουλάκικι' αν τά κανε κι' ή γαλανή να γίνουν ζευγαράκιγι' από τον γέρο πίθαρο καμιά σταλιά λαδάκιγι' από τον γέρο βάρελο καμιά σταλιά κρασάκιγι' από το σακουλάκι σας κανένα δεκαράκιΑν είναι με το θέλημα χρυσή μου περιστέραανοίξετε την πόρτα σας να πούμε καλησπέρα
Άγιος Βασίλης έρχεται Γενάρης ξημερώνει !Ο μήνας που μας έρχεταιτο χρόνο φανερώνει.
Τρα λα λα λα λα λα λα λα λαΤρα λα λα λα λα λα λα λα.
Την άδεια γυρεύουμε στο σπίτι σας να μπούμε!Τον Άγιο με όργανακαι με φωνές να πούμε.
Τρα λα λα λα λα λα λα λα λαΤρα λα λα λα λα λα λα λα.
Εκοίταξα στον ουρανόκαι είδα δυο λαμπάδες !και με το καλωσόρισμακαλές σας εορτάδες.
Τρα λα λα λα λα λα λα λα λαΤρα λα λα λα λα λα λα λα.
Και πάλι ξανακοίταξα και είδα δυο στεφάνια!Και με το καληνύχτισμακαλά σας Θεοφάνεια.
Τρα λα λα λα λα λα λα λα λαΤρα λα λα λα λα λα λα λα.
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά κι αρχή καλό μας χρόνος!Υγεία αγάπη και χαρά να φέρει ο νέος χρόνος!Υγεία αγάπη και χαρά να φέρει ο νέος χρόνος!Να ζήσει ο κύρης ο καλόςνα ζήσει κι η κυρά του!Ολά του κόσμου τ΄αγαθάνα έχει η φαμελιά του!Ολά του κόσμου τ΄αγαθάνα έχει η φαμελιά του!Να ζήσει τ΄αρχοντόπουλοπου ΄χει καρδιά μεγάλη!Σ΄εμάς και την παρέα μαςενά φλουρί να βάλει...Σ΄εμάς και την παρέα μαςενά φλουρί να βάλει...
Σήμερα είν΄τα Φώτα κι ο φωτισμός
κι η χαρά μεγάλη κι ο αγιασμός
Κάτω στον Ιορδάνη τον ποταμό
κάθεται η κυρά μας η Παναγιά
Όργανο βαστάει κερί κρατεί
και τον Αϊ Γιάννη παρακαλεί
Αϊ Γιάννη αφέντη και Βαπτιστή
βάφτισε και μένα Θεού παιδί
ν΄ανεβώ επάνω στον ουρανό
να μαζέψω ρόδα και λιβανό.
Κάα λη μέρα κάα λη μέρα
καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά
Κάα λη μέρα κάα λη μέρα
καλή σου μέρα αφέντη με την κυρά.
Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά, πρώτη του Γεναρίου.Αύριο ξημερώνεται τ΄Αγίου Βασιλείου. Άγιος Βασίλης έρχεται, από την Καισαρεία.Βαστάει εικόνα και χαρτί, χαρτί και καλαμάρι.Το καλαμάρι έγραφε και το χαρτί μιλούσε!-Βασίλη πόθεν έρχεσαι και πόθε κατεβαίνεις;-Από τη μάνα μ΄ έρχομαι και στο σχολειό πηγαίνω,να μάθω τ΄άγια γράμματα και τ΄άγιο Ευαγγέλιο!Σ΄ αυτήν την πόρτα που ΄ρθαμε, πέτρα να μη ραγίσει,κι ο νοικοκύρης του σπιτιού,χρόνια πολλά να ζήσει!Να ζήσει χρόνους εκατό και να τους απεράσει,και στων παιδιών του τις χαρές κουφέτα να μοιράσει!Κυρά χρυσή , κυρ΄ αργυρή , κυρά μαλαματένια,που σε χτενίζουν άγγελοι με τα χρυσά τους χτένια,άνοιξε το πουγκάκι σου το μαργαριταρένιο,και δώσε μ΄ ένα τάλληρο, ας είναι κι ασημένιο!Και τώρα καληνύχτα σας, καλό ξημέρωμά σας,κι ο Άγιος Βασίλειος να ΄ναί βοήθειά σας!
